Przepisom Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (Dz. U. z 2012 r. poz. 1155 i z 2013 r. poz. 567) podlegają kierowcy zatrudnieni na podstawie stosunku pracy, kierowcy samozatrudnieni, czyli przedsiębiorcy osobiście wykonujący przewozy drogowe oraz osoby niezatrudnione przez przedsiębiorcę, lecz osobiście wykonujące przewozy drogowe na jego rzecz.
Czas pracy kierowców
Zgodnie z Ustawą, do czasu pracy kierowców zalicza się:
- prowadzenie pojazdu;
- załadowywanie i rozładowywanie oraz nadzór nad załadunkiem i wyładunkiem;
- nadzór oraz pomoc osobom wsiadającym i wysiadającym;
- czynności spedycyjne;
- obsługę codzienną pojazdów i przyczep;
- inne prace podejmowane w celu wykonania zadania służbowego lub zapewnienia
bezpieczeństwa osób, pojazdu i rzeczy;
- niezbędne formalności administracyjne;
- utrzymanie pojazdu w czystości;
- pozostawanie poza godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy, w szczególności
podczas oczekiwania na załadunek lub rozładunek, których przewidywany czas trwania nie był znany kierowcy.
Dzienny czas pracy kierowców
Maksymalny czas prowadzenia ciężarówki, autobusu lub innego pojazdu liczony pomiędzy odpoczynkami od prowadzenia pojazdów nie może przekraczać 9 godzin. W ciągu tygodnia dopuszczalny jest dwukrotnie dzienny czas kierowania pojazdem wynoszący 10 godzin. Niezależnie od rodzaju pojazdu, kierowca zobowiązany jest do przymusowej przerwy po 4,5 godzinach ciągłej jazdy. Odpoczynek trwa 45 min. i może być rozłożony na dwie przerwy: 15 i 30 min. W ciągu całego tygodnia limit czasu pracy kierowcy wynosi 56 godzin, przy czym limit w ciągu dwóch następujących po sobie tygodni spada do 90 godzin.
Dobowy odpoczynek kierowcy
W ciągu 24 godzin od momentu rozpoczęcia prowadzenia pojazdu, kierowcom przysługuje dobowy odpoczynek. Gdy pojazd prowadzi jeden kierowca czas odpoczynku wynosi minimum 11 nieprzerwanych godzin lub w okresach: 3 i 9 godzin. Skrócony dobowy czas odpoczynku wynosi minimum 9 godzin i może wystąpić maksymalnie tylko 3 razy pomiędzy dwoma tygodniowymi okresami odpoczynku. Gdy pojazd jest prowadzony przez więcej niż jednego kierowcę, przerwa na odpoczynek trwająca 9 godzin musi być odebrana w ciągu 30 godzin od czasu rozpoczęcia prowadzenia pojazdu, pod warunkiem, że w pojeździe przebywa, co najmniej dwóch kierowców gotowych do jazdy. Poza pierwszą godziną obecność drugiego kierowcy uprawnionego do prowadzenia pojazdu jest obowiązkowa. Zasady określające dobowy odpoczynek normuje ustawa o czasie pracy kierowców.
Tygodniowy odpoczynek kierowców
Tygodniowy odpoczynek rozpoczyna się nie później niż po zakończeniu sześciu 24-godzinnych okresów, liczonych od ostatniego tygodniowego odpoczynku. W okresie dwóch następujących po sobie tygodniowych okresach odpoczynku kierowcy przysługują dwa regularne odpoczynki trwające po 45 nieprzerwanych godzin lub jeden regularny (minimum 45 godzin) oraz jeden skrócony trwający 24 godziny. Kierowcy przysługuje 9-godzinna rekompensata, która musi zostać oddana najpóźniej przy trzecim tygodniowy odpoczynku występującym po odpoczynku skróconym.